...
  • Prawo spadkowe
  • Prawo rodzinne
  • Odszkodowania
  • Wspólnoty mieszkaniowe
  • Sprawy rozwodowe
  • Świadczenia alimentacyjne
  • Kontakty z dziećmi
  • Obsługa prawna Spółek Prawa Handlowego, Przedsiębiorców oraz Wspólnot Mieszkaniowych

Władza rodzicielska małżonków po orzeczeniu rozwodu

Publikacje
Opublikowane

Zgodnie z art. 58 KRiO, orzekając rozwód sąd decyduje o sposobie wykonywania przez małżonków władzy rodzicielskiej nad ich wspólnymi, małoletnimi dziećmi. W wyroku rozwodowym sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom, przyznać sprawowanie władzy rodzicielskiej jednemu z małżonków, a drugiemu ograniczyć jak również ograniczyć, zawiesić lub pozbawić władzy rodzicielskiej oboje małżonków lub jednego z nich.

Aby przyznać władzę rodzicielska obojgu małżonkom, sąd musi być przekonany, iż po orzeczeniu rozwodu, małżonkowie będą zgodnie współpracować przy wychowaniu wspólnego dziecka. Dlatego też, w sprawie o rozwód sąd zobowiązany jest ocenić, w jaki sposób małżonkowie realizowali opiekę nad dzieckiem przed wystąpieniem o rozwód oraz jaka więź z dzieckiem łączy każdego z nich. Do niedawna, przyznanie władzy rodzicielskiej obojgu małżonkom warunkowane było złożeniem przez nich tzw. porozumienia wychowawczego, czyli porozumienia o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po orzeczeniu rozwodu. Niezłożenie dokumentu, niejako z automatu, powodowało przyznanie pełni praw rodzicielskich tylko jednemu z małżonków i ograniczenie władzy rodzicielskiej drugiemu z nich. Obecnie, rozwodzący się małżonkowie nie muszą, lecz mogą złożyć w sądzie wspomniane porozumienie a sąd powinien takie porozumienie uwzględnić. Rezygnacja przez małżonków ze składania porozumienia nie pociąga za sobą negatywnych skutków procesowych. Decydując o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej w wyroku rozwodowym, sąd zobowiązany bowiem będzie wziąć pod uwagę stanowiska małżonków wyrażone w toku procesu. Mimo to, powierzenie władzy rodzicielskiej jednemu z małżonków a zarazem jej ograniczenie drugiemu z nich jest wciąż najczęściej podejmowanym przez sądy rozstrzygnięciem. Spowodowane jest to najczęściej faktem stałego zamieszkiwania przez dziecko z jednym z rodziców i faktycznym sprawowaniem przez takiego rodzica władzy rodzicielskiej w znacznie szerszym zakresie, niż małżonek nie sprawujący stałej pieczy nad dzieckiem.

Gwarancja należytego wykonywania obowiązków rodzicielskich

Zgodnie z orzecznictwem sądów powszechnych, rozstrzygając o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej przez rozwodzących się małżonków, sąd powinien przede wszystkim ocenić, który z małżonków daje gwarancję należytego wykonywania obowiązków rodzicielskich, posiada odpowiednie kwalifikacje wychowawcze oraz warunki mieszkaniowe. W orzecznictwie za istotny dla podjęcia decyzji o przyznaniu pieczy nad dzieckiem uznaje się także styl życia małżonka. Co jednak istotne, lepsza sytuacja materialna małżonka, nie ma samodzielnego znaczenia. Rozstrzygając o podziale władzy rodzicielskiej sąd winien także kierować się zasadą, iż władza rodzicielska nad rodzeństwem powinna być sprawowana przez tego samego małżonka.

Zgodnie z wytycznymi wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej w zakresie stosowania przepisów art. 56 oraz art. 58 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „określenie zakresu władzy rodzicielskiej wymaga szczegółowego ustalenia wszelkich okoliczności dotyczących aktualnej sytuacji życiowej wspólnych małoletnich dzieci stron oraz związanego z tym wzajemnego stosunku małżonków i rozważenia na tej podstawie, w jakim zakresie wzgląd na dobro dzieci i interes społeczny uzasadniają potrzebę i pozwalają – bez obawy o częste konflikty – na wspólne wykonywanie przez oboje rozwiedzionych rodziców obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, należących do władzy rodzicielskiej”. „Jeżeli niebezpieczeństwo konfliktów przy wspólnym wykonywaniu władzy rodzicielskiej przez oboje małżonków, nawet w ograniczonym zakresie, okaże się o tyle realne, że sąd uzna za wskazane w ogóle wyłączyć drugiego małżonka od udziału we władzy rodzicielskiej, można to osiągnąć – jeżeli są do tego podstawy – przez pozbawienie go władzy rodzicielskiej”.

Pełnia praw rodzicielskich

Po ustaleniu, któremu z rodziców powierzona zostanie pełnia praw rodzicielskich, sąd zobowiązany jest w sposób konkretny określić zakres praw i obowiązków małżonka, którego władza rodzicielska została ograniczona. Małżonek, którego sąd ogranicza w wykonywaniu rodzicielskich uprawnień traci bowiem uprawnienie do współdecydowania o niektórych kwestiach dotyczących wychowania dziecka. Ma on jednak prawo, na równi z małżonkiem sprawującym pieczę decydować, o kwestiach zasadniczych takich jak miejsce zamieszkania, wybór szkoły, czy sposób leczenia, któremu poddawane będzie dziecko. Prawo do współdecydowania, na równi z małżonkiem sprawującym opiekę, nie dotyczy sfery zarządzania majątkiem małoletniego dziecka. W tym bowiem zakresie podmiotem uprawnionym do podejmowania decyzji jest małżonek będący głównym opiekunem dziecka.

W wyroku rozwodowym, możliwe jest także orzeczenie przez sąd zawieszenia lub pozbawienia małżonka (lub małżonków) władzy rodzicielskiej. O zawieszeniu sąd zdecyduje, gdy po stronie jednego lub obojga małżonków, pojawi się przeszkoda o przemijającym charakterze (np. w przypadku wyjazdu w celach zarobkowych za granicę), uniemożliwiająca sprawowanie władzy rodzicielskiej. Jeżeli przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej przez małżonka ma charakter trwały, sąd zdecyduje o pozbawieniu władzy rodzicielskiej (np. w przypadku choroby czy skazania małżonka na karę pozbawienia wolności). Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, w wyroku rozwodowym sąd może także orzec o przywróceniu władzy rodzicielskiej małżonkowi, który został jej uprzednio pozbawiony prawomocnym wyrokiem.

BIBLIOGRAFIA1. Ustawa z dnia 25.02.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 583),2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U.1964 nr 43 poz. 296)3. Obwieszczenie Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 1968 r.4. Obwieszczenie Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 1968 r., Wytyczne wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej w zakresie stosowania przepisów art. 56 oraz art. 58 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – Uchwała SN z dnia 18 marca 1968 r.

Cenimy państwa prywatność
Ustawienia ciastek
Do poprawnego działania naszej strony niezbędne są niektóre pliki cookies. Zachęcamy również do wyrażenia zgody na użycie plików cookie narzędzi analitycznych. Dzięki nim możemy nieustannie ulepszać stronę. Więcej informacji znajdą państwo w Polityce Prywatności. Więcej.
Dostosuj Odrzuć wszystkie Akceptuj wszystkie
Ustawienia ciastek
Dostosuj ustawienia
„Niezbędne” pliki cookie są wymagane dla działania strony. Zgoda na pozostałe kategorie, pomoże nam ulepszać działanie serwisu. Firmy trzecie, np.: Google, również zapisują pliki cookie. Więcej informacji: użycie danych oraz prywatność. Pliki cookie Google dla zalogowanych użytkowników.
Niezbędne pliki cookies są konieczne do prawidłowego działania witryny.
Używamy plików cookie Google Analytics. Te pliki cookie będą przechowywane w przeglądarce tylko za państwa uprzednią zgodą.
Reklamowe pliki cookies służą m.in. do analizowania efektywności działań reklamowych i śledzenia konwersji.
Umożliwia wysyłanie do Google danych użytkownika związanych z reklamami

Brak plików cookies.

Umożliwia wyświetlanie reklam spersonalizowanych

Brak plików cookies.

Zapisz ustawienia Akceptuj wszystkie
Ustawienia ciastek