...
  • Prawo spadkowe
  • Prawo rodzinne
  • Odszkodowania
  • Wspólnoty mieszkaniowe
  • Sprawy rozwodowe
  • Świadczenia alimentacyjne
  • Kontakty z dziećmi
  • Obsługa prawna Spółek Prawa Handlowego, Przedsiębiorców oraz Wspólnot Mieszkaniowych

Negatywne przesłanki rozwodu, czyli kiedy, mimo rozpadu pożycia małżeńskiego sąd odmówi orzeczenia rozwodu

Publikacje
Opublikowane

Zgodnie z art. 56 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRiO)1, sąd może rozwiązać małżeństwo przez rozwód, jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. W niektórych przypadkach jednak, mimo zaistnienia tej przesłanki, sąd nie orzeknie rozwodu. Przypadki te wskazane zostały w art. 56 § 2 i § 3 KRiO i stanowią tzw. negatywne przesłanki rozwodu. Wystąpienie choć jednej z nich skutkuje oddaleniem pozwu rozwodowego i utrzymaniem małżeństwa.

Kiedy rozwód nie jest dopuszczalny

Zgodnie z KRiO, orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne w trzech przypadkach, tj.:

  • jeżeli o rozwód występuje małżonek wyłącznie winny rozpadu pożycia,
  • jeżeli wskutek rozwodu ucierpiałoby dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków,
  • gdy z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Wyłączna wina małżonka wnoszącego pozew rozwodowy, zachodzi gdy narusza on obowiązki, które powstają na skutek zawarcia związku małżeńskiego (np. obowiązku lojalności czy dbałości o dobro rodziny). Wśród najczęstszych przypadków, w których małżonkowi można przypisać winę za rozpad związku małżeńskiego, wskazać można: zdradę małżeńską, agresywne zachowanie wobec współmałżonka przejawiające się np. kierowaniem pod jego adresem gróźb, zachowanie uderzające w godność współmałżonka takie jak poniżanie czy lekceważenie czy nieudzielanie choremu małżonkowi opieki lub wsparcia. O zawinionym przez jednego z małżonków rozpadzie pożycia małżeńskiego mówi się także w sytuacji, gdy w sposób negatywny odnosi się on do wspólnych dzieci lub członków rodziny współmałżonka.

Dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków.

Sąd nie orzeknie rozwodu, jeśli wskutek decyzji o rozwiązaniu małżeństwa ucierpiałoby dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków, np. w sytuacji gdy osłabieniu uległaby więź dziecka z jednym z rodziców lub gdy rozwód rodziców mógłby okazać się dla dziecka zbyt trudnym przeżyciem. Rozważając orzeczenie rozwodu, sąd powinien wziąć pod uwagę jego wpływ na sposób wykonywania przez rodziców władzy rodzicielskiej a także wiek, stan zdrowia oraz dotychczasowe relacje dziecka z rodzicami.

Rozwód nie będzie dopuszczalny także wtedy, gdy jego orzeczenie naruszałoby zasady współżycia społecznego. Pojęcie zasad współżycia społecznego nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane. Z orzecznictwa sądów powszechnych wynika, iż należy przez nie rozumieć podstawowe zasady etycznego i uczciwego postępowania2. U podstaw tej przesłanki leży potrzeba zapewnienia ochrony małżonkowi, który nie przyczynił się do rozpadu pożycia, a który z powodu trudnej sytuacji życiowej (spowodowanej np. chorobą czy zaawansowanym wiekiem) nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich życiowych potrzeb. Sprzeczność z zasadami współżycia społecznego może też dotyczyć sytuacji, w której na skutek rozwodu ucierpieliby inni niż niewinny małżonek, członkowie rodziny (np. niepełnosprawne dzieci). Sprzeczność rozwodu z zasadami współżycia społecznego nie występuje w sytuacji, gdy to małżonek sprzeciwiający się orzeczeniu rozwodu jest wyłącznie winny rozkładu pożycia.

Mimo zaistnienia wymienionych powyżej, negatywnych przesłanek rozwodowych, sąd może orzec rozwód, w przypadku, gdy rozwodu domaga się małżonek wyłącznie winny rozpadu pożycia, a drugi małżonek na rozwód wyrazi zgodę. Taka zgoda nie jest jednak dla sądu wiążąca. Jeżeli sąd uzna, że wynikała ona z przymusu lub wyrażona została np. pod wpływem groźby, nie orzeknie rozwodu. Z kolei, jeżeli sąd stwierdzi, że odmawiając wyrażenia zgody, małżonek kieruje się niewłaściwymi pobudkami (np. chęcią zemsty), może orzec rozwód. Decyzja sądu musi bowiem odpowiadać poczuciu słuszności. Z drugiej zaś strony odmowa zgody małżonka na rozwód z powodu uniemożliwienia zalegalizowania związku nieformalnego współmałżonka, nie jest sama w sobie sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, jeżeli wynika z pragnienia utrzymania związku małżeńskiego, powodowanego względami zgodnymi z normami moralnymi, etycznymi i społecznymi. Dopiero wykazanie, że cel taki w okolicznościach sprawy jest sprzeczny z powyższymi normami oraz że istnieją szczególne okoliczności uzasadniające zalegalizowanie nieformalnego związku może uzasadniać pominięcie braku zgody na rozwód małżonka niewinnego ze względu na jej sprzeczność z zasadami współżycia społecznego3.

BIBLIOGRAFIA:

  1. Ustawa z dnia 25.02.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082 j.t.),
  2. Wyrok Sądu Najwyższego z 23 maja 2013 r., sygn. akt: IV CSK 660/12,
  3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26.02.2002, sygn. akt: I CKN 305/01.
Cenimy państwa prywatność
Ustawienia ciastek
Do poprawnego działania naszej strony niezbędne są niektóre pliki cookies. Zachęcamy również do wyrażenia zgody na użycie plików cookie narzędzi analitycznych. Dzięki nim możemy nieustannie ulepszać stronę. Więcej informacji znajdą państwo w Polityce Prywatności. Więcej.
Dostosuj Odrzuć wszystkie Akceptuj wszystkie
Ustawienia ciastek
Dostosuj ustawienia
„Niezbędne” pliki cookie są wymagane dla działania strony. Zgoda na pozostałe kategorie, pomoże nam ulepszać działanie serwisu. Firmy trzecie, np.: Google, również zapisują pliki cookie. Więcej informacji: użycie danych oraz prywatność. Pliki cookie Google dla zalogowanych użytkowników.
Niezbędne pliki cookies są konieczne do prawidłowego działania witryny.
Używamy plików cookie Google Analytics. Te pliki cookie będą przechowywane w przeglądarce tylko za państwa uprzednią zgodą.
Reklamowe pliki cookies służą m.in. do analizowania efektywności działań reklamowych i śledzenia konwersji.
Umożliwia wysyłanie do Google danych użytkownika związanych z reklamami

Brak plików cookies.

Umożliwia wyświetlanie reklam spersonalizowanych

Brak plików cookies.

Zapisz ustawienia Akceptuj wszystkie
Ustawienia ciastek